Cezaevinde bir hükümlünün en çok merak ettiği konuların başında, “Bu cezayı ne kadar yatacağım?” ve “Ne zaman dışarı çıkarım?” soruları gelir. İşte bu noktada karşımıza çıkan en önemli kavramlardan biri de denetimli serbestliktir.
Denetimli serbestlik, bir hükümlünün cezasının belli bir kısmını cezaevi dışında geçirmesini sağlayan bir infaz sistemidir. 2025 yılı itibarıyla uygulama esasları hâlen yürürlüktedir ve Maltepe Cezaevi başta olmak üzere İstanbul’daki cezaevlerinde aktif olarak uygulanmaktadır.
Bu yazıda, denetimli serbestliğin ne olduğunu, hangi şartlarda uygulanabileceğini ve nasıl başvuru yapılacağını detaylı şekilde inceleyeceğiz.
Denetimli Serbestlik Nedir?
Denetimli serbestlik, bir mahkeme kararıyla kesinleşmiş hapis cezasının infaz süreci içinde, hükümlünün kalan cezasının belirli bir kısmını toplum içinde geçirmesine olanak sağlayan bir uygulamadır.
Amaç, hükümlünün topluma yeniden kazandırılması, cezaevinde kalmadan da denetim altında tutulabilmesidir. Bu sistem, hem cezaevi yoğunluğunu azaltmak hem de hükümlünün dış dünyayla bağını tamamen koparmamak amacıyla geliştirilmiştir.
2025 Yılı İçin Geçerli Denetimli Serbestlik Süresi Ne Kadardır?
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a göre:
- 1 yıl ve daha az hapis cezası alanlar için cezanın tamamı denetimli serbestlik kapsamında infaz edilebilir.
- 1 yıldan fazla cezası olanlar için denetimli serbestlik, kalan 1 yılı kapsar.
Örneğin; 3 yıl hapis cezası alan bir hükümlü, koşullu salıverme süresi ve cezaevinde geçirdiği süreye göre kalan son 1 yılında denetimli serbestlikten faydalanabilir.
Denetimli Serbestlik Uygulanabilmesi İçin Şartlar
Her mahkûm denetimli serbestlikten yararlanamaz. Aşağıdaki koşullar sağlanmalıdır:
- Ceza kesinleşmiş olmalıdır.
- Hükümlü, kapalı cezaevinde belirli bir süre geçirdikten sonra açık cezaevine geçmiş olmalıdır.
- Açık cezaevine geçmeye engel bir disiplinsizlik olmamalıdır.
- Cezanın son 1 yılına girilmiş olmalıdır.
- Bazı suçlarda (örneğin çocukların cinsel istismarı, terör suçları) denetimli serbestlik uygulanamaz.
Açık Cezaevine Geçiş Süreci
Denetimli serbestliğin uygulanabilmesi için hükümlünün önce açık cezaevine geçmesi gerekir. Kapalı cezaevinden açık cezaevine geçiş şu kriterlerle yapılır:
- Hükümlü hakkında olumlu iyi hal raporu düzenlenmiş olmalı
- Ceza süresinin belirli bir kısmı tamamlanmış olmalı
- Cezaevi disiplin kurallarına aykırı davranış bulunmamalı
Maltepe Ceza İnfaz Kurumu’nda, bu süreç infaz savcılığı ve cezaevi yönetimi gözetiminde yürütülür.
Denetimli Serbestlik Başvurusu Nasıl Yapılır?
Denetimli serbestlik başvurusu, açık cezaevine geçiş yapıldıktan sonra cezaevi idaresi tarafından otomatik olarak başlatılır. Ancak bazı durumlarda, başvuru süreci aksayabilir veya gecikebilir. Bu durumda:
- Ceza avukatı aracılığıyla infaz savcılığına dilekçe verilebilir
- Hükümlü kendisi cezaevi idaresine başvuruda bulunabilir
- Başvuru sonucu Denetimli Serbestlik Müdürlüğü tarafından değerlendirilir
Denetimli Serbestlik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hükümlü, denetimli serbestlik süresince bazı kurallara uymak zorundadır:
- Haftalık veya aylık imza yükümlülüğü
- Belirli saatlerde evde olma zorunluluğu (konutta infaz)
- Uyuşturucu madde testine girme zorunluluğu
- Zorunlu meslek edindirme veya eğitim programına katılma
Bu kuralların ihlali, denetimli serbestliğin iptal edilmesine ve hükümlünün tekrar cezaevine gönderilmesine neden olur.
Denetimli Serbestlik İhlalinde Ne Olur?
Eğer kişi denetimli serbestlik yükümlülüklerini yerine getirmezse:
- Hakkında tutanak tutulur
- Cezaevi savcılığına durum bildirilir
- Karar verilerek hükümlü tekrar cezaevine alınabilir
Bu nedenle denetimli serbestlik hakkı kazanıldıktan sonra süreç çok dikkatli yürütülmelidir.
Maltepe Cezaevi Özelinde Denetimli Serbestlik Uygulaması
Maltepe Cezaevi, İstanbul’daki en büyük ceza infaz kurumlarından biridir. Hem açık hem kapalı cezaevi blokları bulunduğu için denetimli serbestlik süreci burada yoğun olarak yaşanır.
Bölgedeki uygulamalara hâkim bir Maltepe Cezaevi avukatı, hükümlünün açık cezaevine geçiş sürecini hızlandırabilir ve denetimli serbestlik takibini etkin şekilde yapabilir. Ayrıca Kartal Adliyesi’ne yakın konumlu bir Kartal ceza avukatı, infaz savcılığıyla doğrudan iletişim kurarak süreci hızlandırabilir.
Denetimli serbestlik, cezaevinde kalan sürenin bir kısmını dışarıda geçirme fırsatı sunar. Ancak bu hak kendiliğinden işlemez. Uygulamanın sağlıklı yürütülmesi için infaz hukukuna hâkim bir ceza avukatıyla çalışmak, hem sürecin hızlanmasını hem de hukuki hakların kaybedilmemesini sağlar.
Özellikle İstanbul Anadolu Adliyesi ve Maltepe Cezaevi çevresinde yaşayan hükümlü yakınları için, yerel uygulamaları bilen bir avukatla çalışmak büyük avantaj sağlar.
Bir yanıt yazın