Çekişmeli boşanma davası, eşlerden birinin boşanmak istememesi veya tarafların nafaka, velayet, tazminat gibi konularda anlaşamaması durumunda açılan boşanma türüdür. Bu yazıda çekişmeli boşanma davası nasıl açılır, süreç nasıl işler ve hangi hukuki aşamalar izlenir; 2025 yılı itibarıyla güncel bilgilerle açıklanacaktır.
2025 yılı itibarıyla çekişmeli boşanma davaları, Türkiye’de en çok görülen aile hukuku davaları arasında yer almaktadır. Bu süreç, anlaşmalı boşanmaya göre daha uzun, daha masraflı ve daha yorucudur. Ancak hak kaybı yaşamamak adına süreci adım adım ve bilinçli şekilde yürütmek gerekir.
Bu rehberde çekişmeli boşanma davası açmaktan karara kadar geçen tüm aşamaları, hukuki dayanaklarıyla birlikte ele alıyoruz.
Çekişmeli Boşanma Nedir?
Çekişmeli boşanma; eşlerden birinin boşanmak istememesi, boşanma nedeni konusunda anlaşmazlık olması veya boşanmanın fer’î sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi) üzerinde uzlaşma sağlanamaması durumunda açılan boşanma davasıdır.
Bu davada, boşanma talebinde bulunan tarafın evliliğin sona ermesi için haklı bir sebep göstermesi ve bu sebebi ispat etmesi zorunludur.
Çekişmeli Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’na göre çekişmeli boşanma davası açmak için şu nedenler ileri sürülebilir:
- Zina (aldatma)
- Hayata kast, pek kötü muamele, onur kırıcı davranış
- Suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme
- Terk (en az 6 ay süreyle)
- Akıl hastalığı (iyileşmez nitelikte)
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması (şiddetli geçimsizlik)
En çok başvurulan sebep, “evlilik birliğinin temelden sarsılması”dır.
Çekişmeli Boşanma Davası Açma Süreci
1. Dava Dilekçesinin Hazırlanması
Boşanma sebebi ve olayların kronolojik anlatımıyla birlikte, aşağıdaki talepler net bir şekilde dilekçede yer almalıdır:
- Boşanma talebi
- Velayet talebi
- Nafaka (tedbir, yoksulluk, iştirak)
- Tazminat (maddi ve manevi)
- Mal paylaşımı (varsa ayrı dava ile)
Dilekçede deliller de açıkça belirtilmelidir: tanıklar, mesajlar, görüntüler, resmi kayıtlar vb.
2. Mahkemeye Başvuru
Görevli mahkeme: Aile Mahkemesi
Yetkili mahkeme: Eşlerden birinin yerleşim yeri ya da son 6 ay birlikte oturdukları yer
Başvuru sırasında harç ve gider avansı da ödenmelidir. Aile mahkemesi uygulamaları hakkında detaylı bilgiye T.C. Adalet Bakanlığı sayfasından ulaşabilirsiniz.
Dava Açıldıktan Sonra Süreç Nasıl Devam Eder?
3. Tebligat ve Cevap Dilekçesi
Davalıya tebligat yapılır. Tebliğden itibaren:
- 2 hafta içinde cevap dilekçesi sunulabilir
- Davacı taraf bu yanıta karşılık 2. dilekçesini sunar
- Son olarak davalı taraf ikinci cevap dilekçesini verir
Bu 4 dilekçelik aşama tamamlanmadan duruşma yapılamaz.
4. Ön İnceleme Duruşması
Mahkeme, usul işlemlerini kontrol eder ve ilk temas burada kurulur.
- Taraflar dinlenir
- Uyuşmazlık noktaları belirlenir
- Tanıklar, deliller, bilirkişi ihtiyacı saptanır
- Uygunsa tensip zaptı ile birlikte geçici önlemler alınır (tedbir nafakası, çocuk teslimi vs.)
5. Tahkikat Aşaması
Mahkeme delilleri toplar. Aşağıdaki işlemler yapılır:
- Tanıklar dinlenir
- Bilirkişi incelemeleri yapılır
- Çocuk varsa pedagojik rapor alınır
- Gerekirse keşif yapılır
- Sosyal İnceleme Raporu (SİR) istenir
- UYAP üzerinden kurum yazışmaları yapılır
6. Sözlü Yargılama ve Karar
Tarafların son sözleri alınır. Mahkeme:
- Boşanma sebebini kabul ederse boşanmaya karar verir
- Kusur oranlarını belirler
- Tazminat ve nafaka miktarlarını takdir eder
- Çocuğun velayetini düzenler
- Kararı taraflara tebliğ eder
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
| İşlem Aşaması | Ortalama Süre (2025) |
|---|---|
| Dava açılışı ve dilekçeler | 2–3 ay |
| Ön inceleme – tahkikat | 6–18 ay |
| Karar – kesinleşme | 3–6 ay |
| Toplam | 1,5 – 2,5 yıl |
Not: Tanık sayısı, delil yoğunluğu, kurum yazışmaları gibi unsurlar süreci uzatabilir.
Dava Sırasında En Sık Yaşanan Uyuşmazlıklar
- Çocuğun velayeti kime verilecek?
- Hangi eş ne kadar kusurlu?
- Nafaka ne kadar olacak?
- Hangi eş evi terk etti?
- Mal rejimi nasıl uygulanacak?
Bu başlıkların her biri ayrı uyuşmazlık konusu doğurabilir. Sürecin uzman bir avukat desteğiyle yürütülmesi bu nedenle önemlidir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Tanıkların Rolü
Tanıklar, tarafların iddialarını desteklemek açısından büyük önem taşır.
Ancak:
- Tanıkların olaylara bizzat şahit olması gerekir
- Sadece duyumla verilen ifadeler zayıf delil sayılır
- Yakın akraba tanıkları da değerlidir, ancak objektiflik aranır
Mahkeme, tanık beyanlarını diğer delillerle birlikte değerlendirerek karar verir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Çocuk Varsa
Mahkeme çocuğun üstün yararını dikkate alır:
- Anne-baba psikososyal raporları
- Sosyal inceleme raporu
- Çocuğun yaşı ve tercihi
- Ebeveynlerin yaşam koşulları
- Kardeş bağları
Çocuğun velayeti bir ebeveyne verilir, diğer ebeveyne belirli gün ve saatlerde kişisel görüşme hakkı tanınır.
Karar Sonrası Süreç
- Mahkeme kararı yazılır ve taraflara tebliğ edilir
- Taraflar 2 hafta içinde istinaf başvurusu yapabilir
- Karar kesinleşirse nüfus müdürlüğüne bildirilir
- İstinaf ve temyiz süreci, davanın süresini daha da uzatabilir
Boşanma davasının temel süreci için Boşanma Davası Nasıl Açılır? 2025 Rehberi yazımıza göz atabilirsiniz.
Bir yanıt yazın