Haksız tahrik nedir? Kasten öldürme suçunda tahrik indirimi nasıl uygulanır? Kartal’daki ağır ceza mahkemeleri haksız tahrik savunmasını nasıl değerlendirir? Maltepe’de boşanma sürecinde öldürülen eş için ceza indirimi olur mu? Kadıköy ve Pendik’te haksız tahrik iddiası ne kadar etkili olur? TCK 29 uyarınca ceza ne kadar düşer?
2025 yılı itibarıyla, kasten öldürme suçlarında en çok tartışılan savunmalardan biri haksız tahriktir. Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesi, “bir kimsenin haksız bir fiil sonucu öfke ya da şiddetli elemin etkisiyle suç işlemesi” hâlinde, faile ceza indirimi yapılmasına imkân tanır. Haksız tahrik özellikle aile içi cinayetler, ihanet vakaları, anlık tartışmalar ve sosyal hassasiyet içeren olaylarda gündeme gelir.
TCK 29 – Haksız Tahrik Nedir?
TCK 29’a göre:
“Haksız bir fiilin oluşturduğu hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suçu işleyen kişi hakkında indirimli ceza uygulanır.”
Yani failin öfke hâli geçici, ani ve haksız bir davranışa doğrudan tepki olarak gelişmiş olmalıdır. Örneğin, eşinin kendisini aldatması veya hakaret etmesi üzerine cinayet işleyen biri, bu madde kapsamında değerlendirilebilir.
Haksız Tahrik Uygulamasında Ceza İndirimi Tablosu
| Failin Durumu | Uygulanan Ceza İndirimi | Ceza Aralığı |
|---|---|---|
| Basit haksız tahrik | Alt sınırdan 1/4 oranına kadar | Müebbet → 18–24 yıl |
| Yoğun tahrik (şiddetli elem) | 1/2 ila 3/4 oranında indirim | Müebbet → 12–18 yıl |
| Tahrik şartları yok | İndirim uygulanmaz | Müebbet (veya AĞ. Müebbet) |
Bu oranlar her mahkemenin değerlendirmesine göre farklılık gösterebilir. Ancak Yargıtay’ın 2025 yılı içtihatları, duygusal yoğunluğu yüksek anlık tepkilerde indirimi destekler niteliktedir.
İstanbul Anadolu Adliyesi Uygulaması
Kartal’daki ağır ceza mahkemeleri, haksız tahrik savunmasıyla karşılaştığında şu unsurları irdeler:
- Mağdurun davranışı ne kadar provoke ediciydi?
- Olay ne kadar anlık gelişti?
- Failin öfke durumu makul bir insanı etkileyebilecek düzeyde miydi?
- Fail olaydan önce planlama yapmış mıydı?
- Olaydan sonra fail pişmanlık göstermiş mi?
Maltepe, Kadıköy ve Pendik’te işlenen olaylarda da, eğer fail gerçekten ağır bir haksız fiil karşısında tepki göstermişse ceza ciddi şekilde indirilebilir.
Haksız Tahrik ile Meşru Müdafaa Arasındaki Fark
| Haksız Tahrik | Meşru Müdafaa |
|---|---|
| Fail, tahrik edilmiş ama saldırı sona ermiştir | Fail saldırıya karşı kendini savunmaktadır |
| Ceza indirimi yapılır | Uygun şartlarda ceza verilmez |
| Olay sonrası tepki | Olay anında refleks |
Yani saldırı sona ermişse ve kişi öfkeyle suç işlerse bu haksız tahrik sayılır. Devam eden bir saldırı varsa ve savunma amacı varsa bu meşru müdafaadır.
Sık Sorulan Sorular
Haksız tahrik indirimiyle ceza kaç yıla düşer?
Yoğun tahrik varsa, müebbet hapis 12–18 yıl aralığına kadar düşebilir.
Eşim beni aldattı, bu tahrik sayılır mı?
Evet. Bu durum Yargıtay içtihatlarında genellikle yoğun tahrik sayılmıştır.
Kavga sırasında öldürdüm, yine de tahrik olur mu?
Eğer olay anlık gelişmişse ve mağdurun ağır tahrik edici eylemi varsa indirim uygulanabilir.
Aile içi şiddet mağduru biri karşılık verirse ne olur?
Sürekli şiddet altında yaşayıp tepki veren kişiler için hem tahrik hem de meşru müdafaa hükümleri gündeme gelebilir.
Plan yaparak öldüren biri tahrik indirimi alabilir mi?
Hayır. Olay planlıysa, tahrik indirimi uygulanmaz. Bu durumda ceza ağırlaştırılır.
Haksız tahrik, kasten öldürme suçlarında ceza adaletini sağlayan önemli bir indirim sebebidir. Ancak bu indirimin uygulanabilmesi için failin olay anında makul bir insanın dahi kendini kontrol edemeyeceği derecede tahrik edilmiş olması gerekir. İstanbul Anadolu Adliyesi’nde görülen ağır ceza davalarında, bu tür savunmalar dikkatle incelenmekte, planlı ya da duygusal yoğunluğu düşük olaylarda tahrik indirimi kabul edilmemektedir. Etkin bir savunma, olayın tüm psikolojik ve sosyal boyutlarını ortaya koymalı, failin ruh hâli doğru biçimde yansıtılmalıdır.
Bir yanıt yazın