Koşullu salıverilme nedir? Ceza alan biri ne kadar süre yatar? Hangi suçlarda koşullu salıverme uygulanmaz? Açık cezaevine geçiş şartları nelerdir?
Denetimli serbestlik koşullu salıverme ile aynı mı? Koşullu salıverilme için kaç yıl geçmesi gerekir? Maltepe Cezaevi’nde tahliye işlemleri nasıl yürür?
Bu yazıda, 2025 yılı itibarıyla geçerli infaz düzenlemelerine göre koşullu salıverilme kavramını, erken tahliye hesaplamalarını, uygulanma şartlarını ve sürecin nasıl işlediğini detaylı şekilde açıklıyoruz. Özellikle İstanbul’daki cezaevlerinde, en yoğun infaz uygulamalarından biri olan koşullu salıverilme sistemi, hem hükümlüleri hem de ailelerini doğrudan etkileyen hayati bir konudur.
Koşullu Salıverilme Nedir?
Koşullu salıverilme, bir hükümlünün cezaevinde geçirdiği sürenin ardından, kalan cezasını dışarıda tamamlamasına izin veren bir infaz sistemidir. Ancak bu tahliye “tam özgürlük” anlamına gelmez. Hükümlü belirli bir süre denetim altında tutulur ve bazı kurallara tabi olur.
Bu sistemin amacı, hükümlünün topluma yeniden kazandırılmasıdır. Aynı zamanda cezaevlerinin aşırı doluluğunun önlenmesi hedeflenir.
Koşullu Salıverilme Şartları Nelerdir?
Koşullu salıvermeden yararlanmak için bazı yasal şartların yerine getirilmiş olması gerekir:
- Verilen hapis cezasının belirli bir kısmının infaz edilmiş olması
- Hükümlünün iyi hal göstermesi
- Cezaevi kurallarına uyum sağlamış olması
- Disiplin cezası bulunmaması
- Açık cezaevine geçmiş olması
Koşullu salıverilme kararı, infaz hâkimliği tarafından verilir. Cezaevi idaresinin olumlu raporu sunulmadan bu karara ulaşmak mümkün değildir.
Hangi Suçlar Koşullu Salıverme Kapsamı Dışındadır?
Koşullu salıverme bazı suçlarda ya uygulanmaz ya da çok daha uzun süre sonra uygulanabilir. Örneğin:
- Terör suçları
- Cinsel istismar
- Çocuğa yönelik cinsel suçlar
- Uyuşturucu ticareti
- Kasten öldürme ve nitelikli adam öldürme
- Devlete karşı işlenen suçlar
Bu tür suçlarda, cezanın üçte ikisi veya dörtte üçü cezaevinde geçirilmeden koşullu salıverme uygulanmaz.
Bazı durumlarda ise hiç uygulanmaz.
Ceza Alan Biri Ne Kadar Süre Yatar?
Koşullu salıverme süresi, işlenen suça göre değişir. 2025 yılı itibarıyla genel kurallar şu şekildedir:
| Suç Türü | Koşullu Salıverme Süresi |
|---|---|
| Genel suçlar (örneğin hırsızlık) | Ceza süresinin yarısı |
| Tekerrür halinde suçlar | Ceza süresinin üçte ikisi |
| Örgütlü suçlar, cinsel suçlar | Ceza süresinin dörtte üçü |
| Ağırlaştırılmış müebbet | 30 yıl yatmadan tahliye yok |
| Müebbet hapis | 24 yıl sonrası tahliye mümkün |
Örnek:
6 yıl hapis cezası alan bir kişi, koşullu salıverme hakkı varsa 3 yıl cezaevinde kalır, ardından açık cezaevi ve denetimli serbestlik süreci başlar.
Açık Cezaevine Geçmeden Koşullu Salıverme Olur mu?
Hayır. Koşullu salıverilmenin uygulanabilmesi için genellikle hükümlünün önce açık cezaevine geçirilmiş olması gerekir.
Açık cezaevine geçiş şartları şunlardır:
- Kapalı cezaevinde belirli süre kalmış olmak
- Disiplin cezası bulunmamak
- İyi hal raporu alınmış olmak
- İnfaz süresinin belli bir bölümünü tamamlamak
Maltepe Cezaevi gibi uygulamalarda açık cezaevine geçiş için infaz savcılığı ve idare gözlem kurulu birlikte değerlendirme yapar.
Koşullu Salıverilme ile Denetimli Serbestlik Aynı mı?
Hayır. Koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik ayrı uygulamalardır:
- Koşullu salıverilme, cezanın kalan kısmının özgürlük altında geçirilmesini sağlar
- Denetimli serbestlik, son 1 yıl cezanın evde veya kamu hizmetinde geçirilmesini sağlar
- Koşullu salıverilme bir “hak” değil, “şarta bağlı bir fırsat”tır
- Denetimli serbestlik ise çoğu durumda otomatik başlatılır
Bazı durumlarda her ikisi de birlikte uygulanabilir. Yani kişi koşullu salıverildikten sonra kalan 1 yılını denetimli serbestlikle tamamlayabilir.
Maltepe Cezaevi’nde Koşullu Salıverilme Süreci Nasıl İşler?
Maltepe Ceza İnfaz Kurumu’nda, koşullu salıverilme süreci aşağıdaki şekilde yürütülür:
- Cezaevindeki idare ve gözlem kurulu, hükümlünün durumunu değerlendirir
- Uyumlu, disiplin cezası olmayan, iyi hal gösteren mahkûmlar için olumlu rapor düzenlenir
- Bu rapor infaz hâkimliğine gönderilir
- Hâkim, cezaevi süresi ve davranışları dikkate alarak koşullu salıverme kararı verir
- Karar verildiğinde hükümlü tahliye edilir ancak belli yükümlülükleri yerine getirmesi gerekir
Tüm bu süreçte bir ceza infaz avukatı ile çalışmak, olası hak kayıplarını önlemek açısından önemlidir.
Bir yanıt yazın