Nitelikli dolandırıcılık suçu nedir? Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası ne kadardır? Hangi hallerde nitelikli dolandırıcılık oluşur? Şikayete tabi midir? Yargıtay kararlarında nitelikli dolandırıcılık nasıl değerlendirilir?
Bu sorular, Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçuyla ilgili en çok merak edilen konuların başında gelir. Uygulamada özellikle büyük davalar, Çağlayan Adliyesi gibi merkezlerde görülmekte olup ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Nedir?
Dolandırıcılık suçunun ağırlaştırılmış şekli olan nitelikli dolandırıcılık, Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesinde düzenlenmiştir. Failin mağduru kandırmak için daha özel, daha ağır ve toplumun güvenini sarsacak yöntemler kullanması halinde suçun nitelikli hali oluşur.
Bu suçun oluşması için:
- Hileli davranış,
- Mağdurun aldatılması,
- Failin kendisine veya başkasına haksız menfaat sağlaması,
- TCK 158’de sayılan özel koşullardan birinin gerçekleşmesi gerekir.
Hangi Hallerde Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Oluşur?
TCK m.158’de sayılan başlıca nitelikli dolandırıcılık halleri:
- Kamu kurumlarının araç olarak kullanılması,
- Kamu görevlisinin görevi gereği sahip olduğu güvenin kötüye kullanılması,
- Banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması,
- Sigorta bedeli almak amacıyla işlenmesi,
- Dini inanç ve duyguların istismar edilmesi,
- Kişinin içinde bulunduğu zor durum veya tecrübesizliğinden yararlanılması,
- Bilişim sistemleri kullanılarak işlenmesi,
- Basın ve yayın araçlarının kullanılması.
Bu hallerden herhangi biri gerçekleştiğinde dolandırıcılık, basit halden çıkıp nitelikli hale dönüşür.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Cezası
TCK m.158’e göre nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası:
- 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve
- 5.000 güne kadar adli para cezasıdır.
Basit dolandırıcılığa kıyasla hem hapis cezası hem de para cezası daha ağırdır.
Şikayet Şartı
- Nitelikli dolandırıcılık suçu şikayete tabi değildir.
- Savcılık re’sen soruşturma açar ve kamu davası yürütülür.
Yargıtay Kararlarında Nitelikli Dolandırıcılık
Yargıtay, nitelikli dolandırıcılık suçuna ilişkin pek çok kararında “hile” unsurunun önemine dikkat çekmiştir.
Örnek Karar:
Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2018/4968 E., 2020/2104 K. sayılı kararında; bir sigorta bedelini almak için sahte hasar raporu düzenlemenin, nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturduğunu kabul etmiştir.
Örnek Karar:
Yargıtay 15. Ceza Dairesi, 2017/3456 E., 2019/8765 K. sayılı kararında ise, internet üzerinden sahte ilan vererek para almak fiilinin “bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle nitelikli dolandırıcılık” olduğunu belirtmiştir.
Tablo: Nitelikli Dolandırıcılık Suçunda Cezalar
| Suç Türü | Ceza | Şikayete Tabi mi? |
|---|---|---|
| Basit Dolandırıcılık (TCK 157) | 1 – 5 yıl hapis + 5.000 güne kadar adli para cezası | Hayır |
| Nitelikli Dolandırıcılık (TCK 158) | 3 – 10 yıl hapis + 5.000 güne kadar adli para cezası | Hayır |
| Banka/Kurum aracılığıyla dolandırıcılık | 3 – 10 yıl hapis | Hayır |
| Bilişim sistemleri üzerinden dolandırıcılık | 3 – 10 yıl hapis | Hayır |
Nitelikli Dolandırıcılık Davasında Avukatın Önemi
Nitelikli dolandırıcılık suçları, yüksek ceza miktarı nedeniyle ciddi sonuçlar doğurur. Fail açısından uzun süreli hapis cezası, mağdur açısından ise büyük maddi kayıplar söz konusu olabilir. Bu nedenle her iki taraf için de tecrübeli bir ceza hukuku avukatıyla sürecin yönetilmesi hayati önemdedir.
Bir yanıt yazın