Velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi? sorusu, boşanma sonrası çocuğun bakım ve velayet hakkını elinde bulunduran ebeveynlerin en sık merak ettiği konuların başında gelir. 2025 yılı itibarıyla Türk Medeni Kanunu’nun 335 ve takip eden maddeleri, çocuğun üstün yararı ilkesi ve aile mahkemelerinin uygulamaları, “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna netlik kazandırmaktadır. Bu rehberde, velayetin hukuki niteliği, eşya ve ikamet değişikliğinin sınırları, mahkeme onayı gerekip gerekmediği, taşınmanın çocuğa etkileri ve pratik önerileri adım adım ele alacağız.
Velayet Verilen Taraf Başka Şehre Taşınabilir mi: Hukuki Dayanak ve Üstün Yarar İlkesi
Türk Medeni Kanunu’nun 335. maddesine göre çocuğun velayeti, boşanma davası sonucunda mahkemece anne veya babaya verilir. Ancak “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusu, velayet kararının sadece kalıcı olarak değil, çocuğun günlük hayatını ve gelişimini etkileyebilecek nitelikteki kararları da kapsadığını gösterir. Kanun, çocuğun yer değiştirmesini doğrudan düzenlemez; ancak “çocuğun üstün yararı” ilkesi uyarınca, velayeti alan ebeveynin ikametini değiştirmesi gerektiğinde mahkeme onayı aranır. Yani:
- Velayeti alan taraf, ikametini şehir dışına taşımak istediğinde önce mahkemeden izin almalıdır.
- Çocuğun üstün yararı ölçütü gözetilerek, mahkeme taşınmanın çocuğun eğitim, sağlık, sosyal çevre ve psikolojik gelişimi üzerindeki etkilerini inceler.
- Mülki hakim veya aile mahkemesi, bu inceleme sonunda “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna olumlu ya da olumsuz yanıt verir.
Dolayısıyla 2025’te geçerli uygulamada, velayeti alan ebeveynin ikamet değişikliği yapabilmesi için mahkeme izni esastır.
İkamet Değişikliği ve Velayet: Hangi Durumlarda Mahkeme Onayı Gerekir?
- Yurtiçi Şehirler Arası Taşınma: Eğer velayeti alan ebeveyn, çocuğu da yanına alarak farklı bir ile taşınmak istiyorsa mutlaka mahkemeden izin alınmalıdır. Bu tür taşınma, çocuğun okul, sağaltım ve sosyal çevresi gibi unsurları etkileyeceği için “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna doğrudan “mahkeme onayı şart” yanıtı verilir.
- Yurtiçi İlçe Değişikliği: Bazen il içinde, ancak çocuğun eğitim imkânlarını etkilemeyecek sınırlı mesafeli taşınmalar söz konusu olabilir. Örneğin başka bir ilçeye taşınmak, çocuğun mevcut okuluna ulaşım zamanını çok artırmıyorsa mahkeme daha esnek davranabilir. Yine de “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusunun önemli bir parçası bu izin konusunu gerektirir; mahkeme taşınmanın çocuğa etkisini ölçer.
- Yurt Dışı Taşınma: Ebeveyn ve çocuğun birlikte yurt dışına yerleşmesi, başka bir şehre taşınmayı aşan çok daha büyük bir sorundur. Yurt dışı taşınma, çocuğun milli bağlarını ve eğitimini radikal biçimde etkiler; bu nedenle mahkeme izniyle birlikte diğer velayet hakkına sahip ebeveyne mutlaka muvafakat yazısı alınmalıdır.
Özetle, “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna net yanıt, taşınmanın boyutuna göre “mahkeme izni şart” şeklinde verilir. Mahkeme, her somut olayda taşınmanın çocuğun üstün yararına uygun olup olmadığını değerlendirir.
İzin Süreci: Dilekçe ve Delil Hazırlığı
Mahkeme izni için şu adımlar izlenmelidir:
- Dilekçe Hazırlığı: Aile Mahkemesi’ne, çocuğun ikametinin değişeceği yeni adres bilgisi, taşınma gerekçeleri (iş değişikliği, ailevi sebepler, eğitim imkânları) açıkça oynanarak yazılmış bir dilekçe sunulmalıdır.
- Delil ve Belgeler:
- Yeni ikamet adresine ilişkin kira veya tapu kontratı,
- İş yerinin yeni şehirdeki göreve atanma belgesi veya yeni iş sözleşmesi,
- Çocuğun eğitim durumunu gösteren öğrenci belgesi ve yeni şehirde okul kayıt olanakları,
- Sosyal inceleme raporu (jeseca mahkeme isterse),
- Çocuğun sağlık durumunu belgeleyen rapor (yer değişikliği gerektiriyorsa).
- Karşı Taraf Uyarısı ve İtiraz: Mahkeme, çocuğun diğer ebeveynini azami 15 gün içinde taşınma ve duruma dair bilgilendirmeli; diğer ebeveyn itiraz edebilir. İtiraz halinde mahkeme ek bilgi ve tanık beyanı isteyebilir.
- Sosyal İnceleme Raporu Talebi: Mahkeme gerek görürse Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı sosyal hizmet merkezi aracılığıyla çocuğun yaşadığı çevre ve sosyal koşulların uygunluğunu inceler. Bu rapor mahiyeti netleştirir.
Bu süreç, pratikte 2–4 ay arasında sonuçlanır; mahkemeler, hızını dosya yoğunluğu ve delil inceleme süresi belirler.
“Velayeti Alan Eş Yeniden Evlenirse Velayet Değişir mi?” İçin Dahili Bağlantı
Daha önce çocuk velayetine dair kapsamlı bilgi almak isterseniz, “Velayet Alan Eş Yeniden Evlenirse Velayet Değişir mi?” adlı içeriğimize göz atabilirsiniz. Bu sayede “velayeti verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna ek olarak, velayetin korunması ve değiştirilmesiyle ilgili diğer senaryoları da görmüş olacaksınız. Boşanma sürecinin diğer detayları hakkında bilgi edinmek isterseniz, “Boşanma Davası Nasıl Açılır? 2025 Rehberi” içeriğimiz faydalı olacaktır.
Taşınmanın Çocuğa Etkileri: Mahkemenin Değerlendirme Kriterleri
Mahkemenin değerlendirme kriterlerini belirleyen en önemli unsur, çocuğun üstün yararıdır. Mahkeme şu kriterleri değerlendirir:
- Eğitim ve Okul İmkânları:
Mevcut okuldan yeni adresteki okulun ulaşım, mevcut öğretim kalitesi, özel eğitim ihtiyaçları gibi etkenler karşılaştırılır. - Sosyal ve Psikolojik Durum:
Çocuğun arkadaş çevresi, sosyal aktiviteler, psikolojik uyum düzeyi ve yeni şehirdeki sosyal destek ağı (akraba, yakın arkadaşlar) gözden geçirilir. - Sağlık ve Bakım İhtiyaçları:
Çocuğun özel bir rahatsızlığı varsa, yeni şehirdeki sağlık kurumlarının yeterliliği ve ebeveynin buna erişim kolaylığı araştırılır. - Anne ve Babanın İmkânları:
Taşınma sonrası velayeti alan ebeveynin barınma, gelir, çalışma koşulları, yeni şehirdeki aile desteği gibi faktörler incelenir. - Çocuğun Görüşü:
On yaş ve üzeri çocuklar, mahkemece dinlenebilir; çocuğun olumsuz görüşü, “velayeti verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” kararını doğrudan etkileyebilir.
Mahkeme, bu kriterler doğrultusunda taşınmanın çocuğa zarar verip vermeyeceğini tespit eder. Şartların oluşması halinde mahkeme taşınma iznini çocuğun üstün yararına uygun koşul ve sınırlarla sınırlı olarak düzenler.
Taşınma İzninin Şartları ve Mahkeme Kararında Yer Alması
Mahkemenin talebe olumlu yanıt vermesi halinde genellikle birtakım şartlar koşulur, örneğin:
- Belirli Süreli Deneme İzni: Çocuğun yeni okula uyumunu görmek için genellikle 6 aylık bir deneme süresi belirlenir.
- Çocuğun Eğitimine Düzenli Devam Şartı: Taşınan ebeveyn, çocuğun okul kayıt belgelerini mahkemeye sunmak ve düzenli devamını sağlamak zorundadır.
- İkinci Ebeveyne Bildirim Zorunluluğu: Taşınan taraf, çocuğun ikamet adresi ve iletişim bilgilerini diğer ebeveyne ve mahkemeye düzenli olarak bildirmelidir.
- Ziyaret Haklarının Korunması: Uzaktaki ebeveynin kişisel ilişki hakkı (çoğunlukla bayram, tatil ve hafta sonu ziyaretleri) net şekilde kararda yer alır. “Velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” kararının şartlarında bu hükümlere mutlaka yer verilir.
- Mali Destek Yükümlülüğü: Taşınan ebeveyn, uzaktaki ebeveynin ulaşım ve konaklama masrafları için makul düzeyde katkı sağlamayı taahhüt eder.
Bu şartların kararda yer alması, “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna verilen izni hem çocuğun üstün yararı doğrultusunda sınırlandırır hem de diğer ebeveyne ve çocuğa koruyucu tedbirler sunar.
Anlaşmazlık Durumunda Ne Yapmak Gerekir?
Diğer ebeveynin itiraz etmesi halinde sürece şu adımlar eklenir:
- İtiraz Dilekçesi ve Karşı Beyan: İtiraz eden ebeveyn, taşınmanın çocuğa zarar vereceğine dair gerekçelerini mahkemeye sunar. Örneğin eğitim imkânlarının kötüleşeceği veya maddi imkânların yetersiz kalacağına dair belgeler sunabilir.
- Ek Sosyal İnceleme ve Uzman Raporları: Mahkeme, ek sosyal inceleme ve çocuk psikoloğu raporu isteyerek doğru kararı vermeyi hedefler. Bu raporlar, “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna netlik kazandırır.
- Duraksama Kararı veya Tedbir: Mahkeme, ev taşıma işlemi tamamlanana kadar geçici olarak yer değişikliğini durdurabilir ve süreci tamamlayana kadar geçici velayeti koruma altına alabilir.
- Karar Sonrası İZİN: İtiraz reddedilirse taşınma mahkeme kararı doğrultusunda gerçekleştirilebilir; aksi halde yeni talep gerçekleşene kadar çocuk mevcut konumunda kalır.
Bu süreç, mahkeme bir çözüm bulana kadar uzayabilir. Yine de “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusuna itiraz eden ebeveyn, görüşme düzenlemeleri ve mahkeme şartları konusunda hukuki danışmanlık alarak süreci yönetebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
S1. Velayeti alan taraf kaç kez taşınma izni alabilir?
Mahkeme, her taşınma talebi için ayrı inceleme yapar. “Velayeti verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” talebiniz ilk kez reddedildiyse, yeni deliller sunarak tekrar başvurabilirsiniz. Ancak her talep, “çocuğun üstün yararı” temelinde yeniden değerlendirilir.
S2. Taşınma planı yapıldıktan sonra çocuğun fikri alınmalı mı?
On yaş ve üzeri çocuklar, velayetin değişmesi veya taşınma gibi köklü kararlar öncesi dinlenir. Mahkeme, çocuğun duygusal ve zihinsel durumunu raporlarla değerlendirir; bu, “velayeti verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” talebini etkiler.
S3. Giden ebeveynin ziyaret hakları nasıl korunur?
Mahkeme kararında, giden ebeveynin kişisel ilişki hakkı açıkça belirtilir. Bayram ve tatil ziyaret sıklığı, seyahat masrafları ve konaklama düzenlemeleri kararda yer alır. Bu hüküm, “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusunun ardından koruyucu tedbir sağlar.
S4. Çocuğun okulu değiştirilmeden taşınma mümkün mü?
Ebeveyn, çocuğun mevcut okuluna uzaktan devam etmesini planlayabilir; örneğin, yatılı okul veya yakın aile yanına yerleşme gibi alternatifleri mahkemeye sunarak “velayet verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” sorusunu nasıl yanıtlanacağına dair ek delil sunar.
S5. Yurtdışına gitmek için izin gerekli mi?
Evet. Yurtdışı taşınma için hem aile mahkemesinden izin hem de diğer ebeveynden muvafakat alınmalıdır. Aksi halde “velayeti verilen taraf başka şehre taşınabilir mi” talebiniz reddedilir.
Bir yanıt yazın